Ba?ta sadece mono ses vard?, sonra stereo geldi ve ?imdi de Uzamsal Ses var. Uzamsal Ses, sesin etraf?n?zda farkl? y?nlerde hareket etti?i, insan? i?ine alan etkileyici bir deneyim. Bu tür bir deneyimi daha ?nce sadece sinemada ya?ayabiliyorduk. Bunun müzikte nas?l olaca??n? hi? dü?ündünüz mü? Evet dü?ündüm.

Uzamsal Ses’i ilk kez AirPods ile dinleme f?rsat? buldum ve ba?ta ?a??rd?m. “Bu ger?ekten de AirPods ile ?al???yor mu? Arabama gidip ?zel hoparl?rleri olan bir dinleme odas?na gitmeyecek miyim?” diye sordum. “Oynat dü?mesine basman?z yeterli.” cevab?n? ald?m.

?lk dinledi?im ?ark?lardan ikisi Lady Gaga’n?n “Rain on Me” ve Kanye West’in “Black Skinhead” par?alar?yd?. Stereo ses zaman?nda do?du?um, tüm hayat?m? iki kanall? bir ortamda ge?irdi?im i?in ya?ad???m deneyimi kelimelere d?kmek ?ok zor oldu. Ge?mi?te ve günümüzde bir?ok sanat??n?n bu tür bir teknolojiden yararlanabilmeyi, ?ark?lar?na hayat vermeyi, daha da g?rkemli hale getirmeyi ve daha ?nce kimsenin hayal bile edemedi?i seviyelere ta??may? ?ok isteyece?ini fark ettim. Ama müzik yapmak i?in sadece iki stereo kanallar? vard?. Art?k bunun ?tesine ge?ebilecekler. Bu yüzden, bu ?ark?lar?n baz? k?s?mlar?n?n arkamdan ve etraf?mdan geldi?ini duydu?umda “Ben var?m. Bunu anl?yorum.” dedim. TV’ye HD gelmi?ti, ?imdi müzik Uzamsal Sese kavu?uyor.

?lk dü?ündü?üm ?ey ?u oldu: “Sanat??lar bunu nas?l kullanacak? Lil Baby bunu nas?l kullanacak? Olivia Rodrigo veya Peggy Gou bunu nas?l kullanacak? Frank Ocean bunu nas?l kullanacak? Müzi?i iki kanall? ortam yerine ü? boyutlu bir ortam fikriyle mi yaratmaya ba?layacaklar?”

Uzamsal Ses sayesinde en sevdi?im ?ark?lar?n beni nas?l duyguland?rabilece?ini bilmek büyüleyici bir his. Sonu?ta müzik kulaklar?mdan ge?ip bir ?eyleri harekete ge?iriyor, de?il mi? Bu ?ark?lar? Uzamsal Ses ile dinlerken ?unu fark ettim: ?ok iyi bildi?im bu ?ark?lar? dinliyorum ama farkl? bir ?eyler hissediyorum. Yani as?l konu sesleri nas?l duydu?umuzdan ?ok, ?ark?lar?n bize nas?l hissettirdi?i ile ilgili.

Bence sanat??lar da daha ?nce duymad?klar? ?eyler duymaya ba?layacak. Billy Corgan’?n teknisyene “1993’te Quiet’?n ba??ndaki gitar k?sm?n? yarat?rken sesin be? bu?uk kilometre arkandan duyulmas?n? ve Jimmy Chamberlin’in davullar? ba?lad???nda 3,2 saniye i?inde yüzüne ?arpmas?n? istedim.” dedi?ini dü?ünün. Elbette ben Billy Corgan de?ilim ve bunu da uydurdum. Ancak bunun nas?l olabilece?ini ben hayal edebiliyorsam bir de onun neler yapaca??n? dü?ünün!

Modern zamanlarda müzik genellikle inovasyonla el ele ilerledi. Müzik ?almak, kaydetmek, mikslemek ve payla?mak i?in ?ok kanall? kay?tlardan elektrogitarlar, mikrofonlar ve sentezleyicilere, tape echo ve sampler’lardan MIDI ve iPod’a dek bir?ok teknoloji geli?tirildi. Uzamsal Ses ile müzisyenler, teknisyenler ve yap?mc?lar milyonlarca ki?iye yepyeni bir 3D deneyimi sunacak harika bir araca sahip oluyor. Tüm bunlar sanat??lar?n deneme yapmalar?n? sa?layacak yeni bir ara?la ba?l?yor ve ard?ndan ortaya “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” veya “Pet Sounds” gibi bir albüm ??k?yor.

Bu teknolojiyi benimseyecek sanat??lar olacak. Bu yenili?i kullanacak ve sevecek ki?ilerin yat?r?m yapmas? gerekiyor. ?ocukken ritim tutmaya ba?lad???mda, bir sampler alabilmek i?in ?ok para biriktirmek gerekiyordu. Sampler’lar her yerde bulunmuyordu ve ma?azalarda ?ok az say?da vard?. Uzamsal Ses sayesinde AirPods’umu tak?p oynata bast???mda Uzamsal bir deneyim ya?ayabiliyorum; müzikseverler ve sanat??lar da Uzamsal Ses ile müzik dinleyip hemen b?yle müzik yapabilme imkan?na sahip. De?i?im b?yle ba?lar. ?ünkü bu deneyimle müzik dinlerken “Ben de müzi?imin b?yle harika olmas?n? istiyorum.” diyen bir genci etkilemi? olur.

Bundan sonra ?ok heyecan verici bir yolculuk ba?l?yor. Gelecekte, Uzamsal ses d?neminde do?mu? yeni sanat??lar da olacak, t?pk? benim stereo d?neminde do?mu? olmam gibi. Gelece?in sanat??lar? stereo kay?t yapmay? ak?llar?na bile getirmeyebilirler ?ünkü tüm bildikleri Uzamsal Ses olacak. Ve Uzamsal müzikler git gide daha iyi olacak. Apple, bu y?l?n ilerleyen günlerinde do?rudan Logic Pro’ya ü? boyutlu müzik besteleme ara?lar? ekleyecek. Bu sayede tüm müzisyenler, ister stüdyoda ister evde veya ba?ka bir yerde ?ark?lar?n? Apple Music i?in Uzamsal Ses format?nda besteleyip miksleyebilecek.

Elbette stereo da her zaman var olmaya devam edecek. Kimsenin monoyu ortadan kald?rmad??? gibi, hi? kimse de gelip stereo müzi?in sonunu getirmeyecek. Koleksiyonumda bir?ok mono kay?t var ve mono olarak dinlenecek ?ekilde tasarland?klar? i?in hepsi de harika bir dinleme deneyimi sunuyor. Stereo olarak tasarlanan müzikler de her zaman oldu?u gibi ola?anüstü bir stereo dinleme deneyimi ya?atacak. Ancak müzik art?k Uzamsal ortama giden yolda ilerlemeye ba?layacak. Bu hi?bir ?eyin sonu de?il, sadece yepyeni bir ?eyin ba?lang?c?.

— Zane Lowe, Apple Music