GüNCEL
21 ?ubat 2023
Apple?Watch sayesinde ara?t?rmac?lar kalp sa?l???nda yeni alanlar? ke?fediyor
Sa?l?kl?, ortalama bir yeti?kinin kalbi gün i?inde 100.000’den fazla kez at?yor. Her kalp at???yla birlikte günden güne bir resim olu?uyor. Bu resim büyük ?l?üde g?zlerden uzak kal?yor. Apple?Watch, g?rünmeyenin g?sterilmesine yard?mc? oluyor. Yüksek ve dü?ük kalp at??? bildirimleri, kardiyo fitness, düzensiz ritim bildirimleri, EKG uygulamas? ve atriyal fibrilasyon ge?mi?i gibi kalp sa?l??? ?zellikleri sayesinde Apple, kullan?c?lara eyleme d?nü?türülebilen bilgiler sunarak sa?l?klar?na ili?kin gün ge?tik?e geli?en bir g?rünüm sa?l?yor.
Kullan?c?lar?n sa?l?k durumlar?n? daha iyi anlamalar?na yard?mc? olacak detayl? bilgiler sunan bu geli?mi? teknoloji, ayn? zamanda ara?t?rma ve t?p topluluklar? i?in de yeni ke?iflerin kap?lar?n? a??yor. Apple 2015’te ResearchKit ve CareKit’i kullan?ma sundu?undan bu yana ara?t?rmac?lar, klinik uzmanlar? ve geli?tiriciler ?ok ?e?itli durumlar? ara?t?rman?n, izlemenin ve tedavi etmenin yenilik?i yollar?na ula?t?.
Apple, sa?l??? geni? kapsamda iyile?tiren ke?iflere daha fazla destek sa?lamak amac?yla Ara?t?rmac? Destek Program?’n? ba?latt?. Bu program arac?l???yla Apple, ara?t?rmac?lara Apple?Watch ayg?tlar? sa?layarak kalbin bilimsel bir ?ekilde anla??lmas? dahil olmak üzere sa?l?k ara?t?rmalar?nda yeni bir ????r a?ma olana?? tan?yor.
Apple, kalp ara?t?rmalar?na her zamankinden farkl? bir bak?? getirmek i?in tüm dünyada Apple?Watch kullanan sa?l?k ara?t?rmac?lar?n?n ????r a?an ?al??malar?na ???k tutuyor.
Melbourne, Avustralya’da k?demli pediyatrik onkolog olarak g?rev yapan Do?ent Dr. Rachel Conyers ve Dr. Claudia Toro, günlerini ü?üncü basamak tedavi hizmeti sunan pediyatrik onkoloji klini?indeki ?ocuklar?n bak?m?n? yürüterek ve Murdoch ?ocuk Ara?t?rmalar? Enstitüsü’nde ?ocuklar i?in kanser tedavileriyle ili?kili toksisiteleri ara?t?rarak ge?iriyor. Conyers ve Toro, tedavinin kalp ritmini nas?l etkileyebilece?ini inceliyor ve müdahale etmenin yenilik?i yollar?n? belirlemeye ?al???yor. ?ki ara?t?rmac?, yapt?klar? ?al??malarda hastalar?ndan ilham al?yor. Bu süre?te hem ba?ar? ?ykülerine hem de kalp k?r?kl?klar?na tan?k oluyorlar.
Kanser tedavisinde toksisiteler, hayat? tehdit etme olas?l??? ta??yan uzun QT sendromu gibi kalp ritmi bozukluklar?na neden olabiliyor.?Uzun QT sendromu, kalp ritmini düzensizle?tirerek kan ak???n?n kalpten ge?mesi i?in gereken süreyi uzat?yor.
Dr. Conyers’a g?re, kanser tedavisi alan ?ocuklar, uzun QT sendromuna yatk?nl?k g?stermeleri sebebiyle 12 u?lu elektrokardiyografi kullan?larak en az haftada bir rutin ?ekilde taran?yor. Ancak ayakta tedavi alan hastalar?n da takip olana??na eri?im sa?lamalar? gerekiyor.
Dr. Conyers ??yle a??kl?yor: “Apple Kalp ?al??mas? hakk?ndaki kaynaklar? okudum ve bu ara?t?rman?n pediyatri alan?nda ?nemli olabilece?ini dü?ündüm. Daha ?nce kardiyak toksisitenin tedaviden 10 y?l sonra olu?an bir durum oldu?unu dü?ünüyorduk. Ancak ?imdi belirli inhibit?rler veya immün tedavisi gibi yeni kanser tedavilerinin ila? al?nd?ktan sonraki 48 saat i?inde aritmiye neden olabildi?ini biliyoruz. Bu nedenle ?u anda toksisiteler hakk?nda bildiklerimiz bak?m?ndan büyük bir bo?lukla kar?? kar??yay?z.”
Gelecek aylarda Murdoch ?ocuk Ara?t?rmalar? Enstitüsü’nden Dr. Conyers ve ekibi, 40 ?ocuk ve ergen hastada Apple?Watch EKG uygulamas?n?n hassasiyetini ara?t?rmaya ba?layacak.1 Ekip bu ara?t?rmadan yola ??karak, hastalar?n EKG ?l?ümlerini gittikleri her yere beraberlerinde g?türüp uygun olduklar? her zaman ?l?üm yapabilmelerini sa?laman?n yollar?n? ara?t?racak. Elde edilen bilgiler sayesinde ekip, kardiyak toksisite ger?ekli?ini daha iyi anlamay? ve olas? müdahale olanaklar?n? belirlemeyi umuyor.
K?rfez B?lgesi’nde ya?ayan herkes g?kyüzünün renginin turuncuya d?nü?tü?ü günü hat?rl?yor. Bu olay 9 Eylül 2020’de ya?and?. Bush School, Texas A&M üniversitesi’nin Kamu Hizmetleri ve ?daresi B?lümü’nden Do?ent Dr. So-Min Cheong, o s?rada Palo Alto, California’dayd?.?
Dr. Cheong, “O günün foto?raflar? hala iPhone’umda duruyor.” diyor.?
California 2020 ve 2021’de büyük bir y?k?ma neden olan bir dizi yang?n felaketi ya?ad?. Bu olaylar?n ard?ndan, ?evresel afetlerin ve iklim de?i?ikli?inin toplum ve sa?l?k üzerinde yaratt??? sonu?lar? ara?t?ran Dr. Cheong, itfaiyecilerde yang?n duman?n?n kalp sa?l??? üzerinde yaratt??? ki?isel etkileri incelemeye dair bir f?rsat oldu?unu g?rdü.?
“Sa?l?kla ilgili genel ?neriler veya mevcut olan müdahaleler benim i?in yeterli de?ildi.” a??klamas?n? yapan Dr. Cheong ??yle devam ediyor: “Her insan birbirinden farkl?d?r. Her bir birey, sa?l?k bak?m?ndan farkl?l?k g?sterir. Ben de bu konuda daha fazla bilgi edinmek istiyordum.”?
Ara?t?rma ?evrelerindeki ba?lant?lar?ndan yararlanan Dr. Cheong, Apple?Watch’un ihtiya? duydu?u türde sa?l?k verilerini kaydedebildi?ini ??rendi. “Stanford’daki bir meslekta??m Apple?Watch kullan?m?na dair deneyimini payla?t? ve ayg?t?n do?ru kalp at?? h?z? ?l?ümleri sa?lamas?yla tan?nd???n? s?yledi.” diye ekliyor Dr. Cheong. “Daha hassas sa?l?k ?l?ümlerine ula?mak i?in insanlarda giri?imsel olmayan, sens?r tabanl? analizler yapabilmeyi her zaman istemi?tim.”
Gelecek ay Texas A&M üniversitesi’nden Dr. Cheong ve Stanford T?p Fakültesi’nden Dr. Brian Kim ve Dr. Marco Perez, yang?n duman?n?n kalp sa?l??? üzerindeki etkisini ara?t?rmak i?in itfaiyecilere Apple?Watch ayg?tlar? vermeye ba?layacak. Yang?n sezonu Texas’ta ilkbaharda, California’da ise yaz mevsiminde ba?l?yor. Bu konumlarda bulunan 200’e kadar itfaiyeci ?al??maya kat?lacak.
?al??ma kapsam?nda, Apple?Watch arac?l???yla kalp at?? h?z? ve ritmi, uyku, kan oksijen düzeyi, aktivite verileri gibi bir?ok ?l?ümün takip edilmesi planlan?yor. ?tfaiyeciler ayr?ca bir hava kalitesi izleme ayg?t? kullanacak ve uyku, aktivite ve yang?n duman?yla ili?kili semptomlar hakk?nda anketler dolduracak.
“?tfaiyecilerin bu ?al??madan yarar sa?layaca?? kesin.” diye vurguluyor Dr. Cheong. “Yang?n duman?n?n itfaiyecilerin sa?l???n? do?rudan etkiledi?ini biliyoruz. B?yle bir ?al??mayla yang?n duman?n?n kendileri üzerindeki sonu?lar?n? ger?ek zamanl? olarak g?rebilecekler.”
Ancak Dr. Cheong, ?zellikle de ara?t?rman?n temel odak noktas? olarak Apple?Watch’un sa?layabilece?i ki?iye ?zel ve hassas sa?l?k verilerini incelemesi nedeniyle, ?u anda ?al??madan elde edilecek olas? bulgular? genelle?tirmek istemiyor.?
“Daha ?nce bu tür bir ?al??ma yap?lmad?. Bu nedenle as?l amac?m?z bir hipotezi kan?tlamak veya ?ürütmek de?il.” diyor Dr. Cheong. “Yürüttü?ümüz ?al??ma daha ?ok ke?if amac? ta??yor. Sonu?lar bu tür bir analizin do?rulu?unu anlayarak ?zelle?tirilmi? müdahaleler geli?tirmemize yard?mc? olacak. Ayr?ca bu tür bir ?al??man?n yüksek riskli gruplar? daha iyi anlamam?z? sa?layaca??n? dü?ünüyorum.”
Avrupa’daki epidemiyoloji uzmanlar?na g?re, Avrupa Birli?i’ndeki atriyal fibrilasyon oran?n?n 2060’a kadar iki kat?na ??kaca?? tahmin ediliyor. Atriyal fibrilasyon, tedavi edilmemesi durumunda daha yüksek fel? veya kalp yetmezli?i riski gibi ciddi etkilere neden olabilecek, s?k g?rülen bir kalp aritmisi durumu.
Amsterdam üniversitesi T?p Merkezleri’nde, Hollanda Kardiyoloji Merkezleri’nin e-Sa?l?k direkt?rü Dr. Sebastiaan Blok ve meslekta?lar? atriyal fibrilasyonu daha erken bir a?amada tespit etmenin yollar?n? ara?t?r?yor. Ara?t?rmac?lar, masraf? geri ?denebilen ilk e-Sa?l?k konsepti olan HartWacht adl? geni? kapsaml? bir giri?im ?er?evesinde randomize kontrollü bir ?al??ma geli?tirdi.
Ara?t?rma ekibinde yer alan ara?t?rmac?lardan biri olan Dr. Nicole van Steijn, “Atriyal fibrilasyon tan?s? alm?? yakla??k 300.000’den fazla ki?i var.” diyor ve ??yle devam ediyor: “Ancak bunun yan? s?ra henüz semptom ya?amad??? i?in bu duruma sahip oldu?unu bilmeyen 100.000 ki?inin daha bulundu?unu tahmin ediyoruz.”
?al??ma kapsam?nda ara?t?rmac?lar, atriyal fibrilasyon risk e?i?ini kar??layan, 65 ya? üzeri 300’den fazla hastay? ara?t?rmaya kaydetmeyi planl?yor. Kat?l?mc?lar?n yar?s? müdahale grubunu olu?turacak ve günde en az 12 saat boyunca Apple?Watch takacak.
“Apple?Watch yayg?n ?ekilde kullan?lan, güvenilir bir giyilebilir tüketici ayg?t?. Bu nedenle Apple?Watch’un ara?t?rmam?za dahil edece?imiz mükemmel bir ayg?t olaca??n?, b?ylece onu geni? sa?l?k sistemine nas?l entegre edebilece?imizi daha iyi anlayabilece?imizi dü?ünüyoruz.” diyerek a??kl?yor Dr. Blok.
Grubun ?al??ma tasar?m?n?n bir par?as? olarak, kat?l?mc?lardan ü? haftada bir veya semptom hissetmeye ba?lad?klar?nda EKG ?ekmeleri bekleniyor. Kat?l?mc? düzensiz ritim bildirimi al?rsa ara?t?rmac?lar kat?l?mc?yla ba?lant? kurarak ona EKG ?ekmesini ve sonu?lar? kendileriyle payla?mas?n? s?yleyecek.
?al??man?n ilk ü? haftas?nda ara?t?rmac?lar, müdahale grubundan bir hastan?n hi?bir semptom ya?amad??? halde atriyal fibrilasyon ge?irdi?ini belirleyebildi.?
?al??ma, ara?t?rmac?lar?n Apple?Watch’u kullanarak anlamay? umduklar? konular?n ba?lang?c?n? temsil ediyor. Ara?t?rmac?lar gelecekte, belirli ila?lar kalp ritminde de?i?ikli?e neden olabildi?i i?in EKG uygulamas?n? kullanarak hastalar? evden izlemeye y?nelik olas? f?rsatlar? belirlemenin yollar?n? aramay? planl?yor. Ayr?ca Apple?Watch’un, maliyetli bir hastal?k olmas? sebebiyle kalp yetmezli?i olan hastalar? evden izlemek ve hastal???n ?iddetlendi?ini g?steren tahmini biyobelirte?leri belirlemek i?in nas?l kullan?labilece?i üzerine dü?ünüyorlar.?
Dr. Blok ??yle s?ylüyor: “Bilim ve teknolojiyi temel alan yeni f?rsatlarla geli?meye ve inovasyonlar yaratmaya devam ediyoruz.”
Yaz?y? Payla?
Media
-
Bu makalenin metni
-
Bu makaledeki g?rseller
- EKG uygulamas?, yeti?kin hastalarda kullan?lmak i?in onaylanm??t?r. Pediyatrik kullan?m yaln?zca ara?t?rma ama?l? kullan?mlarla s?n?rl?d?r.