Media

• Bu makalenin metni

  02 Mart 2023

  GüNCEL

  Apple Kad?n Sa?l??? ?al??mas?’ndan elde edilen ?n bulgular, menstrüel d?ngülerle ilgili ileti?imde ve bilimsel ?al??malarda ilerleme sa?l?yor

  Menstrüel sa?l?k iPhone ve Apple?Watch ile daha ileri ta??n?yor

  Dünya Kad?nlar Günü yakla??rken Apple Kad?n Sa?l??? ?al??mas?’ndan elde edilen yeni ?n bulgular, menstrüel d?ngülere ve d?ngülerle genel sa?l?k aras?ndaki ba?lant?ya dikkat etmenin ?nemini vurguluyor.

  Bir?ok doktor menstrüasyonu ya?amsal bir belirti olarak kabul etti?i halde, sa?l???n bu alan?ndaki ara?t?rmalar olduk?a yetersiz durumda. Harvard T. H. Chan Kamu Sa?l??? Fakültesi ve Ulusal ?evresel Sa?l?k Bilimleri Enstitüsü (NIEHS) ile birlikte yürütülen Apple Kad?n Sa?l??? ?al??mas?, türünün ilk ?rne?i olan bir ara?t?rma ?al??mas?. Bu ?al??ma, menstrüel d?ngüler ve menstrüel d?ngülerin polikistik over sendromu (POS), infertilite ve menopoza ge?i? gibi ?e?itli sa?l?k durumlar?yla ili?kisi hakk?nda daha fazla bilgi edinmeyi ama?l?yor. ?al??ma, ABD’de bulunan ve hayat?n?n herhangi bir d?neminde menstrüasyon ya?am?? herkesi yaln?zca iPhone’lar?n? kullanarak bu ara?t?rmaya kat?lmaya davet etmesi nedeniyle hem kapsam? hem de ?l?e?i bak?m?ndan büyük ?nem ta??yor.
  

  Yeni ?n Bulgular?

  Harvard Chan Fakültesi’ndeki ara?t?rmac?lar, Apple Kad?n Sa?l??? ?al??mas?’ndan sa?lanan anket verilerinden yararlanarak sürekli anormal seyreden menstrüel d?ngüler, POS, endometriyal hiperplazi ve kanser aras?ndaki ili?ki konusunda daha fazla bilimsel bilgi elde etti. 50.000’den fazla ?al??ma kat?l?mc?s?ndan olu?an ?n analiz grubunu inceleyen ?al??ma ekibi ?u verilere ula?t?:

  • Kat?l?mc?lar?n yüzde 12’si kendisine POS tan?s? kondu?unu bildirdi. POS tan?s? konmu? kat?l?mc?larda endometriyal hiperplazi (rahim kanserine yol a?abilecek bir lezyon) riskinin d?rt kattan fazla, rahim kanseri riskinin ise 2,5 kattan fazla daha yüksek oldu?u belirlendi.
  
  
  • Kat?l?mc?lar?n yüzde 5,7’si ilk menstrüasyonundan sonra düzenli bir adet d?ngüsüne ula?man?n be? y?l veya daha uzun sürdü?ünü belirtti. D?ngülerinin düzenli hale gelmesinin bir y?ldan k?sa sürdü?ünü belirten kat?l?mc?larla kar??la?t?r?ld???nda, bu gruptaki endometriyal hiperplazi riskinin iki kattan fazla, rahim kanseri riskinin ise 3,5 kattan fazla daha yüksek oldu?u saptand?.

  Bu güncellemeler insanlar?n bu hastal?klarla ilgili risk fakt?rlerini anlamalar?na yard?mc? olman?n ve onlar? d?ngü düzensizli?i hakk?nda daha erken bir a?amada bir sa?l?k uzman?na dan??maya te?vik etmenin ilk ad?m?n? olu?turuyor.?

  Harvard Chan Fakültesi’nde ?evresel üreme ve Kad?n Sa?l??? b?lümünde g?rev yapan ve Apple Kad?n Sa?l??? ?al??mas?’n?n sorumlu ara?t?rmac?lar?ndan biri olan Do?ent Dr. Shruthi Mahalingaiah (MS) ??yle a??kl?yor: “Menstrüel d?ngü fizyolojisi konusunda ve düzensiz menstrüel d?ngülerle POS’nin rahim sa?l??? üzerindeki etkileri hakk?nda daha fazla bilin? yaratmam?z gerekiyor. Bu analiz, menstrüasyon d?nemine girmi? ki?ilerin menstrüel d?ngülerinde aylar süren sürekli de?i?iklikler ya?ad???nda bir sa?l?k uzman?yla g?rü?mesinin ?nemini vurguluyor. Zaman i?inde ara?t?rmam?z?n hastal?k riskini azaltacak ve ?mür boyunca sa?l??? iyile?tirecek yeni stratejilere ula?mam?z? sa?layaca??n? umuyoruz.”

  ?al??ma ekibi, bilimsel yay?nlarda payla?madan ?nce bu ?n veriler üzerinde daha kapsaml? analizler ger?ekle?tirecek.

  ?nceki Ara Güncellemeler

  Apple Kad?n Sa?l??? ?al??mas? ekibi, daha ?nce menstrüasyonla ilgili geni? ?l?ekli ve uzun süreli ara?t?rmalar?n bu konuyla ilgili bilimsel bilgilerin ilerletilmesine nas?l yard?mc? olabilece?ini vurgulayan ba?ka ara ara?t?rma güncellemeleri payla?m??t?.

  • Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Dergisi’nde yay?nlanan ara?t?rma; POS, fibroidler, maligniteler veya enfeksiyonlar gibi altta yatan durumlar?n belirtisi olabilecek, düzensiz veya uzun menstrüel d?ngü gibi d?ngü sapmalar?na odaklan?yor. ?al??ma kapsam?nda ?al??ma popülasyonunun yüzde 16,4’ünde d?ngü sapmalar?n?n oldu?u belirlendi. Siyahi kat?l?mc?larda seyrek menstrüel d?ngülerin g?rülme s?kl???n?n beyaz ve Hispanik olmayan kat?l?mc?lara g?re yüzde 33 daha yüksek oldu?u saptan?rken, Asyal? kat?l?mc?larda düzensiz menstrüel d?ngülerin daha yayg?n g?zlemlendi?i tespit edildi.

  • Menstrüel belirtilerin asl?nda ne kadar yayg?n g?rüldü?ünü ortaya koyan ara?t?rmac?lar, en s?k izlenen belirtilerin kar?nda kramp, ?i?kinlik ve yorgunluk oldu?unu belirledi. Bu belirtilerin tümü, ya?ad??? belirtileri kaydeden kat?l?mc?lar?n yüzde 60’?ndan fazlas?nda g?zlemlendi. Belirtilerini kaydeden kat?l?mc?lar?n yar?s?ndan fazlas? akne ve ba? a?r?s? ya?ad???n? bildirdi. Belirtilerini kaydeden kat?l?mc?lar?n yüzde 37’sinde, ishal ve uyku de?i?iklikleri gibi daha seyrek g?rülen belirtiler de izlendi.

  • 125.000’den fazla menstrüel d?ngüyü analiz eden ara?t?rmac?lar, kat?l?mc?lar?n COVID-19 a??s? olduklar? d?nemdeki menstrüel d?ngülerinin biraz daha uzun sürdü?ünü ancak a?? olduktan sonra d?ngülerin genellikle a??dan ?nceki sürelere geri d?ndü?ünü saptad?.

  Apple Kad?n Sa?l??? ?al??mas?, ABD’de bulunan ve hayat?n?n herhangi bir d?neminde menstrüasyon ya?am?? herkesi Apple Ara?t?rma uygulamas? üzerinden bu bilimsel ara?t?rmaya katk?da bulunmaya davet ediyor. ?al??ma, kat?l?mc?lar?n iPhone’lar?n? ve varsa Apple?Watch’lar?n? kullanarak d?ngü izleme ve di?er sa?l?k verilerini payla?malar?na olanak tan?yor. Kat?l?mc?lar ayr?ca zaman zaman yap?lan anketler arac?l???yla ki?isel ve ailevi ge?mi?leri ve ya?am tarzlar? hakk?nda ?ok y?nlü bilgiler de verebiliyor. Ara?t?rma uygulamas?, ?al??man?n ABD genelinde hayat?n?n farkl? evrelerinde olan, farkl? ?rklardan ki?ilere ula?mas?na yard?mc? oluyor. Verilerin bu ?al??man?n ama?lar? do?rultusunda nas?l kullan?laca??na dair ?effaf bir ?ekilde bilgilendirilen kat?l?mc?lar, ?al??mayla payla?abilecekleri veri türlerini kontrol edebiliyor.

  iPhone ve Apple?Watch’ta D?ngü ?zleme

  iPhone’daki Sa?l?k uygulamas?nda veya Apple?Watch’taki D?ngü ?zleme uygulamas?nda yer alan D?ngü ?zleme ?zelli?i, kullan?c?lar?n belirtiler veya yumurtlama testi sonu?lar? gibi detaylarla birlikte menstrüel d?ngülerini izlemelerine imkan tan?yor. ?D?ngü ?zleme, kullan?c?lar?n ?nceki menstrüel d?ngülerinde kaydetti?i bilgiler ve d?ngü uzunlu?unun yan? s?ra Apple?Watch’tan al?nan kalp at?? h?z? verilerinden yararlanarak menstrüasyon ve do?urganl?k d?nemi tahminleri sunuyor. Kullan?c?lar isterlerse bir sonraki menstrüasyon veya do?urganl?k d?nemini haber veren bildirimleri etkinle?tirebiliyor.

  iOS?16 ve watchOS?9’daki D?ngü ?zleme ?zelli?i, ?nceki alt? ay i?inde kaydedilen d?ngü ge?mi?lerinin düzensiz, seyrek ya da uzun süren menstrüel d?ngü veya sürekli lekelenme kal?plar? g?stermesi durumunda kullan?c?lara bilgi verebiliyor. Altta yatan sa?l?k durumlar?n?n habercisi olabilecek bu tür kal?plar?n g?ründü?ünü bilmek büyük ?nem ta??yor. Kullan?c?lar ayr?ca alg?lanan D?ngü Sapmas? hakk?nda bilgi edinebiliyor ve son 12?aya ait d?ngü ge?mi?ini PDF bi?iminde d??a aktararak sa?l?k uzmanlar?yla payla?abiliyor.

  Apple?Watch Series?8 ve Apple?Watch?Ultra’daki yeni s?cakl?k alg?lama ?zellikleri ise kullan?c?lara geriye d?nük yumurtlama d?nemi tahminleri alma olana?? sunuyor. Yeni sens?rlerin gece boyunca toplad??? bilek s?cakl??? verileri, yumurtlama ger?ekle?tikten sonra olas? yumurtlama gününü tahmin etmek ve menstrüasyon tahminlerini iyile?tirmek i?in kullan?labiliyor. Yumurtlaman?n ne zaman ger?ekle?ti?ini bilmek aile planlamas? a??s?ndan yararl? olabiliyor. Kullan?c?lar bu tahminleri Sa?l?k uygulamas?nda g?rüntüleyebiliyor.

  Gizlilik, Apple’?n tüm ?zelliklerinin tasarlanmas?nda ve geli?tirilmesinde temel bir ?neme sahiptir. Bir kullan?c?n?n telefonu parola, Touch?ID veya Face?ID ile kilitli durumdayken, T?bbi?Kimlik kart?na ekledikleri hari?, Sa?l?k uygulamas?ndaki tüm sa?l?k ve fitness verileri ?ifreleniyor. iCloud’da yedeklenen tüm Sa?l?k verileri hem aktar?l?rken hem de Apple sunucular?nda saklan?rken ayn? ?ifreleme i?leminden ge?iyor. iOS ve watchOS varsay?lan iki fakt?rlü kimlik do?rulama ve parola ile kullan?ld???nda, iCloud ile e?zamanlanm?? Sa?l?k uygulamas? verileri u?tan uca ?ifreleniyor. B?ylece Apple bu verileri de?ifre edecek anahtara sahip olmuyor ve dolay?s?yla verileri okuyam?yor.

  Bas?n ?leti?im Bilgileri

  Apple Medya Yard?m Hatt?

  media.tr@apple.com

  00800 448 827 001

  Metni kopyala

• Bu makaledeki g?rseller

  Tüm g?rselleri indir